به گزارش اخبار چاپ به نقل از خبرگزاری تسنیم، صنعت چاپ از قدیمیترین صنعتها در کشور است و به نوعی این صنعت در زندگی همه افراد جامعه دارای نقش است چرا که عموم مردم تولیدات این صنعت را مورد استفاده قرار میدهند.
در زندگی امروز نخستین مسئله در نگاه خریدار محصولات مختلف بستهبندی است چرا که امروز اکثر محصولات دارای بسته بندی هستند و به ندرت محصولی بهصورت فله بهفروش میرسد؛ امروز صنعت چاپ به عنوان عضو جدایی ناپذیر در خانوادهها تبدیل شده است.
در راستای بررسی وضعیت چاپخانه داران خراسان رضوی و آشنایی بیشتر با صنعت چاپ گفتوگویی با علی مغانی، رئیس اتحادیه چاپخانهداران خراسان رضوی صورت گرفته است.
مهمترین سرفصلهای گفتوگو با رئیس اتحادیه چاپخانهداران خراسان رضوی به شرح زیر است:
فعالیت چاپ در حوزه نشر کمتر از 20 درصد است؛ نشر مکتوب وجود ندارد.
در حال حاضر در مشهد 120 چاپخانه مستقر است.
قوانین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه چاپ نیازمند اصلاح و تغییر است.
گردش مالی صنعت چاپ و بسته بندی در جهان، 850 میلیارد دلار است.
بستهبندی محصولات در کشور مورد توجه قرار نمیگیرد.
وضعیت چاپخانه داران خراسان رضوی به هیچعنوان مناسب نیست.
همه مواد اولیه صنعت چاپ وارداتی است.
مشروح گفتوگوی با رئیس اتحادیه چاپخانهداران استان را ادامه میخوانید:
تسنیم: آقای مغانی ضمن تشکر از حضرتعالی، توضیحی در رابطه با روند شکلگیری و فعالیت چاپخانهها در خراسان رضوی دهید؟
مغانی: اتحادیه صنفی چاپ در طول مدت فعالیت خود با توجه به اینکه انتخابات صحیحی انجام شده بود نتوانست فعالیت قابل توجهی داشته باشد تا اینکه بعد از چندین سال و عدم صدور پروانههای صنفی هیئتی را برای مدت یکسال به عنوان اعضای هیئت مدیره صنعت چاپ به منظور سامان بخشی به فعالیتهای اتحادیه صنعت چاپ منصوب شدند.
پس از انتخاب اعضای هیئت مدیره فعالیت اتحادیه صنعت چاپ در سال 64 دوباره شروع شد و پس از برگزاری انتخابات و معرفی اعضای هیئت مدیره اعضای اتحادیه از طریق انتخاب به عنوان منتخب معرفی میشدند.
تسنیم: انتخابات جدید اتحادیه صنعت چاپ چه زمانی برگزار میشود؟
مغانی: انتخابات اتحادیه چاپخانه داران خراسان رضوی شهریور ماه برگزار میشود و تاکنون حدود 12 نفر برای هیئت مدیره و 4 نفر برای بازرس به عنوان کاندیداهای اتحادیه چاپخانه داران ثبت نام کردهاند.
اوج فعالیت اتحادیه چاپخانهداران استان از بدو فعالیت از سال 64 تاکنون مربوط به دهه 90 است البته در دهه گذشته بیشتر فعالیتهای اتحادیه چاپخانه داران در حوزه ساماندهی و اعطای پروانه بوده و در دوره اخیر فعالیتهای اتحادیه بسیار مناسب بوده است.
تسنیم: با توجه به مشکلاتی در حوزه نشر وجود دارد، مشکلات این حوزه تا چه میزان در صنعت چاپ تاثیر گذار بوده است؟
مغانی: از زمان آغاز فعالیت چاپ در ایران بیشتر این صنعت برای کارهای نشر به وجود آمد و این مسئله تا 20 سال قبل نیز ادامه داشت اما در 20 سال اخیر با توجه به رشد روزافزون تکنولوژی به تدریج فعالیت صنعت چاپ در حوزه نشر کم شد این در حالی است که در گذشته 100 درصد فعالیت صنعت چاپ معطوف به حوزه نشر بوده ولی در حال حاضر فعالیت چاپ در حوزه نشر کمتر از 20 درصد است.
در حال حاضر در مشهد 120 چاپخانه مستقر است که از این تعداد چاپخانه شاید 10 چاپخانه در حوزه چاپ کتاب آن هم نه به صورت مداوم فعالیت میکنند چرا که تیراژ کتاب به شدت کاهش داشته است این مسئله درحالی به وجود آمده که نشر الکترونیک رشد فزایندهای داشته و در حال حاضر نقش نشر در صنعت چاپ بسیار کمرنگ است و در بین چاپخانههای فعال استان، بیشتر از 10 واحد کار نشر را انجام نمیدهند و بقیه در عرصه فعالیت تجاری و اقتصادی ورود پیدا کردهاند.
این مسئله که از سوی دولتی ها نیز مطرح است که نقش نشر در چاپخانهها زیاد است، اشتباه است چرا که چاپ به نشر ارتباطی ندارد همچنین این مسئله که صنعت چاپ نیز زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته هم نشأت گرفته از برداشت سوء ارتباط مستقیم صنعت چاپ با نشر مکتوب است و این در حالی است که هماکنون نشر مکتوب وجود ندارد.
همانگونه که فعالیت نشر در حوزه چاپ کمرنگ شده است بنابراین نیاز است که نقش وزارت ارشاد کمرنگتر و یا قوانین این حوزه در وزارت ارشاد اصلاح و تغییراتی داشته باشد خوشبختانه نظارت بر محتوا از سوی وزارت ارشاد به خوبی انجام میشود.
تسنیم: فعالیت اصلی صنعت چاپ چیست؟
مغانی: وقتی مجموعهای نتواند از تمام ظرفیت استفاده کند چه خاصیتی میتواند داشته باشد. در حال حاضر چاپ هزار کتاب برای چاپخانه ها موضوعیتی ندارد چرا که هزینههای جانبی چاپ کتاب تغییری نداشته و هزینه چاپ هر کتاب چیزی حدودی 3 تا 4 میلیون تومان میشود که برای چاپخانهدار سودی ندارد بنابراین در حوزه نشر باید از ماشین آلات دیجیتالی استفاده کنیم.
فعالیت اصلی چاپ تجاری، صنعتی و بسته بندی است و چاپ باید با عنوان چاپ و بسته بندی شناخته شود نه چاپ و نشر چرا که رشد صنعت چاپ و بسته بندی در سطح دنیا با افزایش روبه رو است به نوعی که سالانه میزان گردش مالی صنعت چاپ و بسته بندی در جهان، 850 میلیارد دلار است این در حالی است که در کشور ما که صنعت گردشگری دارای بیشترین گردش مالی است به یک دهم گردش مالی صنعت چاپ و بسته بندی نمیرسد.
صنعت چاپ با گردش مالی افزون بر 850 میلیارد دلار درسطح جهان در کشور ما دارای یک اداره کل چاپ و نشر دارد که تنها بودجه این اداره کل 2 میلیارد تومان است که از بودجه مذکور تنها چیزی حدود یک میلیارد و 300 میلیون تومان صرف هزینههای جاری همچون پرداخت حقوق پرسنل، آب، برق و گاز میشود صنعت چاپ در کشور ما با 500 تا 600 میلیون تومان اداره میشود.
تسنیم: با توجه به اینکه جنابعالی وظیفه اصلی صنعت چاپ را تجاری، صنعتی و بسته بندی عنوان کردید، کشور تا چه میزان در این حوزه موفق عمل کرده است؟
مغانی: به عنوان مثال در تاجیکستان مصرف سرانه کاغذ 18 کیلو است اما در کشور ما مصرف سرانه کاغذ 4.5 کیلو است؛ در هیچ جای دنیا نان به صورت فله عرضه نمیشود حتی بند کفش هم دارای جعبه و بسته بندی است متاسفانه در کشور ما بلیط هواپیما که مبلغ حدود 160 تا 170 هزارتومان برای آن میپردازیم بر روی کاغذهای چرک نویس چاپ میشود این در حالی است که در برخی کشورها این چنین نیست و با پرداخت بهای اندک کاغذی هلوگرام دریافت میکنند که دارای چندین کاربرد است.
صنعت بسته بندی و چاپ در سایر کشورها بسیار پیشرفته است چراکه بسته بندی جزء صنعت چاپ است و بسته بندی در محیط پیرامون بسیار دیده میشود بنابراین بدون صنعت چاپ و بسته بندی نمیتوان زندگی کرد، هیچ صنعتی به اندازه صنعت چاپ دارای چنین حیطه گستردهای نیست.
سالانه در خراسان رضوی و مشهد مقدس سالانه 150 تن زعفران تولید میشود و در کل کشور تنها 50 تن مورد بسته بندی قرار میگیرد و مابقی به صورت فله به کشورهای عربی و اروپایی صادر میشود همچنین کشور بزرگترین تولید کننده خرما، کشمش، زرشک، پسته هستیم اما متاسفانه بسته بندی درستی در رابطه با این محصولات نداریم که بتوانیم به دنیا این محصولات را عرضه کنیم.
آنچنان که دولت به حوزه نشر توجه داشته به مسئله بسته بندی توجهی نداشته در حال حاضر در دنیا بسته بندی از مواد سلولزی و مواد سازگار با محیط زیست استفاده میشود این در حالی است که در کشور ما چنین نیست.
تسنیم: در حال وضعیت وضعیت چاپخانه داران خراسان رضوی به چه صورت است؟
مغانی: وضعیت چاپخانه داران خراسان رضوی به هیچعنوان مناسب نیست چرا که سرمایه گذاری در حوزه ماشین آلات چاپ بسیار سنگین است و ماشین آلات صنعت چاپ جزء گران ترین ماشین آلات صنعتی دنیا است به همین دلیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجازه خرید ماشین آلات به روز نمیدهد و میگوید ماشین آلات 5 سال پیش تولید شده بیاورید چرا که قیمت ماشین آلات جدید و به روز بسیار گران است و ماشینی زیر 3 میلیارد نداریم.
صنعت چاپ تنها صنعتی است که ماشین آلات آن دارای شناسنامه است بنابراین هر اقدامی اعم از واردات و یا فروش ماشین آلات باید با نظارت وزارت ارشاد انجام شود و باید صلاحیت وارد کنند و فروشنده ماشین آلات به تائید وزارت ارشاد برسد بهنظر من نیاز است آئین نامههای موجود در این رابطه در در وزارت ارشاد مورد اصلاح قرار گیرد و نظارت بر ماشین آلات این صنعت باید توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت گیرد.
وقتی که یک چاپخانه دارای چنین هزینههای است و از طرفی مشتریان چاپخانهها بازپرداخت سفارشات خود را به صورت چک انجام میدهند و این مسئله در حالی است که چاپخانه دار هر سه ماه یکبار باید 9 درصد ارزش افزوده خود را به دارایی پرداخت کند و در حال حاضر چاپخانه داران تبدیل به صندوق اعتباری کارخانجات شدهاند چراکه پروسه تولید تا دریافت هزینهها 6 ماه به طول میانجامد.
صنعت چاپ تنها صنعتی است که قبل از تولید بفروش میرسد و در خوش بینانه ترین حالت 20 درصد قیمتها میزان اجرت است و مابقی هزینهها بابت مواد اولیه است متاسفانه در حوزه تامین مواد اولیه نیز دارای مشکلات فراوانی هستیم چرا که در صنعت چاپ هیچ یک از مواد اولیه، ماشین آلات، قطعات در کشور تولید نمیشود و تمام آنها وارداتی است.
تسنیم: بهنظر شما آیا وضعیت چاپ پس از برداشته شدن تحریمها تغییری خواهد داشت یا خیر؟
مغانی: من نسبت به این قضیه بسیار خوشبین هستم به این دلیل که گشایش اعتبارها و السیها باز میشود برای ما کفایت میکند چون ما از طریق بانکها خرید و فروش انجام میدهیم در حقیقت بانکها خرید گارانتی میکنند. معتقد هستم دولت همان گونه که دولت تدبیر و امید است واقعا دارای تدبیر هستند و افراد حاکمیتی این دولت افرادی با تدبیر هستند چرا که وضعیت اقتصاد و بازار را درک میکنند امیدواریم وضعیت چاپ هرچه سریعتر درست شود.
تسنیم: در حال حاضر چه تعداد نیروی انسانی در صنعت چاپ خراسان رضوی مشغول به فعالیت هستند و چه تسهیلاتی برای چاپخانه داران از سوی اتحادیه چاپخانه داران استان در نظر گرفتهاید؟
مغانی: بیش از 2 هزار و 560 نفر کارگر در صنعت چاپ استان فعال هستند که بخش عمدهای از این افراد در مشهد مشغول به فعالیت هستند همچنین بازرسی از واحدهای چاپ به صورت نامحسوس انجام میشود. هرساله 11 شهریور به عنوان روز صنت چاپ مطرح است که در این مراسم در تهران و به تبع آن در استانها برگزار میشود که در این مراسم از برگزیدگان این صنعت تقدیر به عمل میآید و این افراد در نمایشگاهای بین المللی معرفی میشوند.
تسنیم: توضیحی در رابطه با آخرین وضعیت صنعت چاپ و نشر خراسان رضوی دهید؟
مغانی: فاز نخست شهرک چاپ و نشر خراسان رضوی به اتمام رسیده و آن بخش از فعالیتهایی که در ارتباط با راهاندازی شهرک چاپ و نشر استان مربوط به اتحادیه چاپخانهداران استان بوده به پایان رسیده، اما هنوز موانعی از سوی شرکت شهرکها در رابطه با راهاندازی شهرک چاپ و نشر استان انجام نشده است.
شرکت شهرکها برای رفع موانع در رابطه با راهاندازی این شهرک 6 ماه زمان خواستهاند که این مدت 6 ماهه به اتمام رسیده و هنوز شرکت شهرکها به 25 درصد متقاضیان زمینهای را واگذار نکرده و پیش بینی میشود شهرک چاپ و نشر خراسان رضوی تا یک سال آینده بتواند فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کند.
گفتوگو از تارا خمینه