به گزارش اخبار چاپ و به نقل از خبرگزاری تسنیم، چند هفته گذشته بحث افزایش تعرفه واردات کاغذ به موضوعی داغ در میان وزارتخانه‌ها و تشکل‌‌های مصرف کننده و مرتبط با حوزه کاغذ تبدیل شد. علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چندی پیش در نامه‌ای به معاون فرهنگی خود دستور مخالفت با این افزایش را صریحاً اعلام کرده بود. او در بازدید از نمایشگاه مطبوعات در اظهارنظری گفته است، «میزان کاغذ تولیدی در کشور یک پنجم نیاز موجود است و باید برای جبران این کمبود، کاغذ را از خارج وارد کرد ».
وی هم‌چنین اضافه کرده است: «دو بار در دو مرحله در هیئت دولت تلاش شد تا تعرفه کاغذ را بالا ببریم؛ یکی زمانی که مقررات واردات و صادرات وضع می‌شد؛ چهار درصد افزایش تعرفه تعریف شد که مخالفت کردیم و دولت هم آن را پذیرفت. دیگری که به نفع ما هم بود این که امسال برای ٥ تا ٦ قلم کالای فرهنگی وارداتی، چهار درصد عوارض گمرکی گذاشته شود تا به خزانه واریز و به وزارت ارشاد برای فعالیت‌های فرهنگی پرداخت شود که کاغذ هم به عنوان یکی از آن کالاها در آن گنجانده شده بود. ولی ما خودمان آن را حذف کردیم؛ پولی که می توانست در اختیار وزارت ارشاد قرار گیرد، را حذف کردیم که کاغذ افزایش قیمت نیابد و واردات آن با همان تعرفه 4 درصد سال گذشته باشد و افزایشی در این زمینه نداشته باشیم .»
این گفته علی جنتی به تعبیری یک مهر تأیید بر افزایش بی رویه واردات کاغذ در سال‌ها و ماه‌های اخیر بوده و منجر به انباشت کاغذ در بازار از یک سو و کاهش توان رقابت تولیدکنندگان داخلی شده است. گفته شده که وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنان از افزایش تعرفه واردات کاغذ به منظور حمایت از تولید داخلی آن پشتیبانی می‌کند. به نظر می‌رسد یک دوگانگی جدی در حمایت از تولید کننده داخلی در میان دولت وجود دارد .
در این میان باید پرسید، نیاز داخلی به کاغذ در کشور چه اندازه بوده و اکنون کارخانه‌های داخلی تولید کاغذ که در سال‌های گذشته در سایه توجه بخش دولتی و خصوصی و در رأس آن رهبر معظم انقلاب اندک جانی گرفته‌اند و امید می‌رود که بتوانند تولید خود را به لحاظ کمی و کیفی افزایش دهند، چه میزان توانایی تولید کاغذ تحریر و روزنامه را دارند؟
ابوالفضل روغنی گلپایگانی مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران که از تولیدکنندگان کاغذ تحریر و روزنامه در کشور محسوب می‌شود، می‌گوید: تنها مرجع رسمی برای ارائه آمار در خصوص میزان تولید و نیاز کشور به کاغذ تحریر و روزنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت است. بنابراین هر آمار دیگری که از جانب مرجع دیگری ارائه شود فاقد اعتبار خواهد بود .
روغنی:میزان کاغذ تولیدی در کشور بر اساس آمارهای وزارت صنعت نصف نیاز سالانه است
وی با اشاره به نیاز کشور به کاغذ تحریر و روزنامه براساس آمارهای رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه می‌دهد: نیاز کشور به کاغذ تحریر طبق آمارهای وزارت صنعت سالانه 300 هزارتن است که از این میان کارخانه چوب و کاغذ مازندران توانایی تولید 100 تا 110 هزار تن و کارخانه کاغذ پارس توانایی تولید 50 هزار تن کاغذ تحریر با کیفیت نسبی را دارد. بنابراین باید گفت نیمی از نیاز کشور به کاغذ، امکان تولید داخلی دارد .
رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا تصریح می‌کند: در حوزه کاغذ روزنامه آمارها اندکی متغیر است، برخی از نیاز 100 هزار تنی در سال خبر می‌دهند و برخی دیگر که به نظر می‌رسد آمارهایشان متقن‌تر است از نیاز 80 هزار تنی خبر می‌دهند. در این میان تنها کارخانه چوب و کاغذ مازندران است که توانایی تولید کاغذ روزنامه را دارد. ظرفیت تولید کاغذ روزنامه در این کارخانه سالانه 40 هزار تن است که باز هم مشاهده می‌شود، توانایی تولید نیمی از نیاز کشور به کاغذ روزنامه را در داخل داریم .
سیدطاهر شبیری دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا نیز می‌گوید: یکی از مشکلاتی که ما در کشور با آن روبرو هستیم، آمار بدون دقتی است که از نهادهای مختلف بیرون می‌آید. هر کس به نفع خود آماری را منتشر می‌کند،طبق آمار وزارت صنعت مصرف کاغذ روزنامه در کشور100 تا 110 هزار تن در سال است که هم شامل روزنامه‌ها و مطبوعات است و هم شامل مصرف صنعت می‌شود. کارخانه چوب و کاغذ مازندارن رکورد تولید 75 هزار تنی کاغذ روزنامه را در سال 85 داشته است، امروز نیز40 هزار تن امکان تولید کاغذ روزنامه و 100 هزار تن کاغذ تحریر و چاپ را در خود دارد. کارخانه پارس نیز 50 هزار تن کاغذ تحریر در سال تولید می‌کند .
نیمی از کاغذ وارداتی مازاد مصرف کشور است
وی ادامه می‌دهد: هم‌چنین میزان واردات کاغذ چاپ و تحریر سالانه به کشور 300 هزار تن است، در حالی که نیاز کشور نیز همین 300 هزار تن است که از این میان کارخانه مازندران و پارس توانایی تأمین 150 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر در سال را دارد، پس نیمی از کاغذ وارداتی به کشور مازاد است .
پیش از این نیز برخی تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با انتقاد از رفتار وزارت ارشاد در مقابل تولیدکنندگان کاغذ از اظهارنظرهای غیرکارشناسانه در این زمینه انتقاد کرده و گفته بودند:«وزیر ارشاد شناخت جامعی از کاغذ ندارد، کارشناسان این وزارتخانه نیز اطلاعات نادرستی ارائه می‌کنند که این اطلاعات مبنای تصمیم‌گیری در این زمینه می‌شود .»
پیش از این نیز دیگر فعالان عرصه کاغذ در کشور نیاز به کاغذ را حول و حوش همان 300 هزار تن اعلام کرده بودند، بنابراین به نظر می‌رسد، در وضعیت فعلی واردات کاغذ با توجه به بهره‌مندی واردکنندگان از ارز مبادله‌ای و در مقابل لزوم پرداخت ارزش افزوده از سوی تولیدکنندگان روز به روز بیشتر به ضرر تولید داخلی می‌شود .
با این اوصاف اگر دست حمایتی بر سر تولید داخلی کشیده نمی‌شود، حداقل در مقابل واردات نیز نسنجیده برخورد نشود تا چرخه تولید داخلی کاغذ در کشور که یکی دو سالی است حرکتش را اندکی سرعت بخشیده به کلی از کار نیافتد .